تهیه نقشه پراکندگی فضایی خطر آتش سوزی جنگل با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: سه حوزه جنگلی در استان گیلان)

Authors

  • آزاده زرع کار کارشناس ارشد، گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
  • بهاره کاظمی زمانی کارشناس ارشد، برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
  • حمیدرضا جعفری استادیار، گروه برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران
  • ساره قربانی کارشناس ارشد، برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
  • مریم عاشق معلا کارشناس ارشد، برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران
Abstract:

آتش­سوزی در جنگل­ها و مراتع باعث نابودی بخش عظیمی از منابع­طبیعی می­شود. از آنجا که عوامل متعددی در وقوع حریق نقش دارند، پیش­بینی دقیق زمان و مکان وقوع آتش­سوزی امری دشوار است اما با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی می‌توان به صورت مکاندار، نقاط دارای خطر بالای آتش­سوزی را شناسایی کرده و نظارت بیشتری بر آنها داشت. هدف این پژوهش، تهیه نقشه قابلیت آتش­سوزی با استفاده از لایه­های اطلاعاتی متعدد ازجمله توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی و عوامل اقتصادی- اجتماعی است. بخشی از جنگل­های استان گیلان به دلیل تراکم بالای پوشش گیاهی و سابقه وقوع آتش­سوزی­های متعدد به‌عنوان منطقه مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شدند. از آنجا که تمام عوامل تأثیرگذار، به یک نسبت در وقوع و گسترش حریق نقش ندارند، از الگوهای چندمعیاره به‌منظور رتبه‌دهی این عوامل استفاده شد. تحلیل سلسله مراتبی فازی شیوه مورد استفاده در این مطالعه به منظور در نظر گرفتن عدم قطعیت­ها و وزن­دهی به معیارها بین 0 تا 1 بوده است. پس از محاسبه اوزان فازی و اعمال آنها بر نقشه‌های رستری عوامل تأثیرگذار، در نهایت تمامی لایه­های اطلاعاتی وزن­دار در سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر تلفیق شدند. به‌منظور بررسی دقت روش بکارگرفته شده، نقشه نهایی خطر آتش سوزی با لایه دیگری که دربرگیرنده مناطق با بیشترین فراوانی وقوع حریق طی پنج سال اخیر بود، مورد مقایسه قرار گرفت. طی این گام مشاهده شد که 66 درصد از کل نقاط بحرانی حریق با مناطق دارای خطر آتش سوزی زیاد و خیلی زیاد همپوشانی دارند که این امر بیانگر قابلیت بالای روش مطالعاتی جهت برآورد قابلیت آتش سوزی جنگل است. با توجه به نتایج، مجاورت به جاده‌ها و مناطق مسکونی از عوامل اصلی هستند که حتی عوامل توپوگرافیک را تحت تأثیر قرار می‌دهند و  نقش بارزی در وقوع حریق و در نتیجه  تخریب جنگل­ها دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدل سازی و تهیه نقشه خطر وقوع آتش سوزی جنگل با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده باغ شادی یزد)

باغ شادی یکی از مناطق جنگلی استان یزد بوده که بیشترین آمار آتش سوزی های استان در آن رخ داده است. هدف از این مطالعه مدل سازی و تهیه نقشه پهنه بندی خطر آتش سوزی به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور است. در این مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) استفاده شد و معیارهایی از قبیل فیزیوگرافی شامل سه زیرمعیار ارتفاع، شیب و جهت شیب، اقلیم شامل دو زیرمعیار دما و بارش، عوامل انسانی شامل دو زیر...

full text

پهنه بندی خطر آتش سوزی جنگلی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جنگلی هلن – زاگرس مرکزی

جنگل‌ها به عنوان یکی از مهمترین منابع‌طبیعی تجدید شونده نقش حیاتی در استمرار حیات و حفظ و پایداری زیست بوم‌ها ایفا می‌نمایند. بروز آتش‌سوزی‌های متعدد از جمله دلایل تخریب جنگل‌ها است. با توجه به از بین رفتن مراتع و جنگل‌ها در قسمت‌های مختلف ایران ، به خصوص در سلسله جبال زاگرس و البرز ، پیش بینی تمهیدات لازم به منظور مقابله با آن ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش شناسایی پهنه‌های دارای پتانسیل ب...

full text

ارزیابی پتانسیل خطر آتش سوزی جنگل با استفاده از مدل Dong، مطالعه موردی: جنگل های بخش سه نکا-ظالمرود

این تحقیق به منظور پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی با استفاده از مدل Dong در جنگل‌های بخش سه نکا-ظالمرود در شمال ایران انجام شد. ابتدا مدل رقومی ارتفاع منطقه موردمطالعه از سنجنده ASTER تهیه شد. سپس نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا از مدل رقومی ارتفاع تهیه شدند. نقشه‌های نوع و تراکم پوشش گیاهی و عوامل انسان‌ساخت (جاده‌ها، مناطق مسکونی (روستاها) و زمین‌های کشاورزی منطقه) از شرکت سهامی نکاچوب تهیه شد...

full text

پهنه بندی خطر آتش سوزی جنگلی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جنگلی هلن – زاگرس مرکزی

جنگل ها به عنوان یکی از مهمترین منابع طبیعی تجدید شونده نقش حیاتی در استمرار حیات و حفظ و پایداری زیست بوم ها ایفا می نمایند. بروز آتش سوزی های متعدد از جمله دلایل تخریب جنگل ها است. با توجه به از بین رفتن مراتع و جنگل ها در قسمت های مختلف ایران ، به خصوص در سلسله جبال زاگرس و البرز ، پیش بینی تمهیدات لازم به منظور مقابله با آن ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش شناسایی پهنه های دارای پتانسیل ب...

full text

مدل‌سازی و تهیه نقشه خطر وقوع آتش‌سوزی جنگل با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت ‌شده باغ شادی یزد)

Baghe-shadi in Yazd province is one the forests which is reported to be an area with high rate fire occurrence. The aim of this study was to model and map the fire risk area using geographic information system and remote sensing. In this study Analytical Hierarchy Process (AHP) with human related factors (distance from road, distance from settlements, and distance from vegetation), climatic rel...

full text

تهیه نقشه خطر آتش سوزی جنگل (مطالعه موردی: جنگلهای سرو آباد در استان کردستان)

براساس آمار فائو سالانه 06/0 درصد از جنگل های ایران در اثر آتش سوزی از بین می رود. جنگل-های استان کردستان به عنوان بخشی از جنگل های زاگرس از این قاعده مستثنی نبوده و آتش-سوزی های زیادی را در سال های اخیر تجربه کرده اند. با توجه به نقش حفاظتی جنگل های زاگرس در جلوگیری از فرسایش آب و خاک و مسائل اقتصادی – اجتماعی این جنگل ها و پیشگیری از بروز بحران لازم بود که در زمینه آتش سوزی و شناسایی مناطق حس...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 21  issue 2

pages  218- 230

publication date 2013-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023